Spastik kolit belirtileri nelerdir, nasıl anlaşılır?

Spastik kolit, tıbbi olarak Hassas Bağırsak Sendromu (IBS) olarak bilinen ve bağırsakların işlevsel bir bozukluğudur. Kalıcı bir organik hastalık değildir, ancak yaşam kalitesini önemli ölçüde etkileyebilir. Bağırsak hareketlerinde düzensizlik, karın ağrısı ve şişkinlik gibi belirtilerle kendini gösterir. Teşhis için genellikle belirtilerin süresi ve şiddeti dikkate alınır.

Spastik kolit belirtileri kişiden kişiye değişiklik gösterebilir, ancak yaygın olarak şunlar görülür:

• Karın ağrısı veya kramp: Genellikle yemeklerden sonra artar ve tuvalet ihtiyacı giderildiğinde hafifler.
• Şişkinlik ve gaz: Karında rahatsız edici bir dolgunluk hissi ve sık gaz çıkarma ihtiyacı.
• Bağırsak alışkanlıklarında değişiklik: İshal (IBS-D), kabızlık (IBS-C) veya her ikisinin dönüşümlü olarak yaşanması (IBS-M).
• Dışkıda mukus: Bağırsak hareketleri sırasında dışkıda berrak veya beyazımsı bir sıvı görülebilir.
• Tuvalet sonrası tam boşalmama hissi: Bağırsak hareketi gerçekleşse bile rahatlama hissi olmayabilir.
• Yorgunluk ve halsizlik: Kronik belirtiler nedeniyle enerji düşüklüğü yaşanabilir.

Bu belirtiler stres, beslenme alışkanlıkları veya hormonal değişikliklerle tetiklenebilir ve şiddeti dalgalanmalar gösterebilir.

Spastik kolit teşhisi için özel bir laboratuvar testi bulunmaz; tanı genellikle belirtilere dayanarak konulur. Aşağıdaki adımlar tanı sürecine yardımcı olur:

• Belirtilerin değerlendirilmesi: Doktor, karın ağrısı, şişkinlik ve bağırsak alışkanlıklarındaki değişikliklerin sıklığını ve süresini sorgular. Roma IV kriterleri gibi tanı kılavuzları kullanılabilir (örneğin, son 3 ayda haftada en az 1 gün belirtilerin olması).
• Fizik muayene: Karın bölgesinde hassasiyet veya şişkinlik kontrol edilir.
• Diğer hastalıkların elenmesi: Benzer belirtilere neden olabilecek çölyak hastalığı, inflamatuar bağırsak hastalığı veya enfeksiyonları ekarte etmek için kan testleri, dışkı testleri veya endoskopi gibi tetkikler yapılabilir.
• Yaşam tarzı ve stres faktörlerinin incelenmesi: Belirtilerin stres, diyet veya yaşam tarzı ile ilişkisi araştırılır.

Eğer belirtiler uzun süredir devam ediyorsa ve günlük yaşamınızı etkiliyorsa, bir gastroenteroloji uzmanına başvurmanız önerilir. Erken teşhis ve uygun tedavi ile belirtiler kontrol altına alınabilir.

Spastik kolit belirtileri bazen ciddi bağırsak hastalıklarıyla karışabilir. Aşağıdaki durumlarda derhal doktora başvurun:

• İstemsiz kilo kaybı
• Gece uykudan uyandıran karın ağrısı veya ishal
• Dışkıda kan görülmesi
• Ateş veya şiddetli kusma