Ülseratif kolit, kronik bir inflamatuvar bağırsak hastalığıdır ve bazen tıbbi tedavilere yanıt vermeyen durumlarda cerrahi müdahale gerektirebilir. Ülseratif kolitli hastalarda persistan anemi, beslenme yetersizliği ve enteropati geliştiğinde cerrahi tedavi düşünülür. Ayrıca şiddetli displazi ve kanser saptandığında da cerrahi tedavi gerekebilir. Ülseratif kolit ameliyatı için acil durumlar arasında fulminan kolit, toksik megakolon ve masif kanamalar yer alır.

Ülseratif kolit tedavisinde kullanılan dört ana cerrahi yöntem bulunmaktadır:

Ülseratif kolitin tedavisinde sadece proktektomi veya segmental kolektomi yeterli olmamaktadır. Bu işlemler sonrasında hastalıklı bağırsak segmenti kaldığından dolayı hastalık ilerleyecektir. Total proktokolektomi uygulandığında, tüm hastalık içeren kolon tamamen çıkarıldığından dolayı, ameliyat sonrası tıbbi tedavi gereksinimi ortadan kalkar ve hasta sağlığına kavuşup günlük hayatına geri dönebilir. Ayrıca kanser riski de ortadan kalkar.

Hastalıklı kolon ve rektumun tamamen çıkarılmasından sonra, kontinensin ileal poş anal anastomoz ile sağlanması pek çok hasta tarafından tercih edilmektedir. Kock poşu morbiditesi yüksek, nadir olarak uygulanan cerrahi yöntemlerden biridir.

Ülseratif kolit ameliyatı için en çok kullanılan iki cerrahi seçenek şunlardır:

Fulminan kolit, ülseratif kolitli hastaların yaklaşık olarak %5-15'inde ortaya çıkan bir durumdur. Cerrahi tedavi seçenekleri arasında subtotal kolektomi, ileostomi, total proktokolektomi, ileal poş kanal anastomozu ve lup ileostomi yer alır. Toksik megakolon gelişen ülseratif kolitli hastalarda ise subtotal kolektomi ve ileostomi uygulanmaktadır. Masif hemoraji de ülseratif kolitli hastalar için cerrahi tedavi gerektiren bir durumdur. Cerrahi tedavi seçenekleri arasında total proktokolektomi, ileostomi, subtotal kolektomi, ileorektal anastomoz, total kolektomi, Hartman işlemi ve sigmoid mukoza fistülü bulunmaktadır.